انابه (انابت)

انابه با تمام وجود برگشتن است به حق. به‌عبارت‌دیگر؛ بازگشت بنده با عذرخواهی از گناه که به خدا رجوع کند و وفا به پیمان توبه کند و حالش بر صدق مقام توبه او گواهی دهد، انابه است.

خداوند در سوره زمر ۵۴ فرمود: «انیبوا إلی ربّکم: به‌سوی پروردگار خود بازگردید.» که این بازگشت به این است که:

۱ از پیامدهای گناه خارج شود،

۲ دردمندی از گناهان درون داشته باشد،

۳ به جبران از دست رفته‌ها بپردازد.

چون از لذت گناه رهایی یافت، خوف بر عذاب الهی و امیدواری به پاداش الهی داشته و بر عیوب و نقصان‌های خود چیزی را واننهد و چون به‌سوی حق‌تعالی می‌رود، از عمل خود ناامید است و به او امید دارد. نیازمندی خود را می‌بیند و به الطاف او چشم می‌دارد.

گفته‌اند: انابه بازگشت از هر چیزی به خداست. (یعنی با تمام دلش روی می‌آورد به‌سوی خدا)

انابه از توبه بالاتر است. در توبه از معصیت برمی‌گردد ولی در انابه رو به حق می‌کند و از دل تسلیم حق می‌گردد.