بصیر
بصیر از امّهات اسماء الهی است و در قرآن ۴۳ مرتبه تکرار شده است.
همه مبصرات، اعم از کوچک و بزرگ، پنهان و آشکار، در منظر مشاهده علم و بینایی حقاند. خداوند به اعتبار ذاتی که دارد، بدون عضو میبیند.
امیرالمؤمنین علیهالسلام در خطبه ۱۷۹ نهجالبلاغه فرمود: «بَصیرٌ لا یوصَفُ بالحاسَّهِ: خداوند بینایی است که بهوسیله حواس توصیف نمیشود.»
نهتنها به اعمال ظاهر، ناظر و شاهده است بلکه به نیّات و کردار مخفی هم بصیر میباشد؛ و به اوّل و آخر هر کاری بصیر و بیناست ولی به خاطر حلیم و ستّار بودن از گناهانی که انسانها انجام میدهند، در عقوبت تأخیر روا میدارد.
در سوره طه ۳۵ موسی علیهالسلام عرض میکند: «انّکَ کنت بِنا بصیرا: بیگمان تو خدایا به (کار) ما بینا هستی.» و حضرت موسی علیهالسلام این ذکر را میگفته.
از پی آن گفت حق خود را بصیر **** که بوَد دیدِ وی اَت هر دم نذیر (مثنوی)
در سوره بقره ۱۱۰ فرمود: «انَ الله بما تفعلون بَصیر: بیگمان خداوند به آنچه انجام میدهید، بیناست.»
در دعای جوشن کبیر فقره ۲۶۷ آمده: «اَبصَرَ الناظرین: بیناترین بینایان»
و در فقره ۴۴۳ آمده: «اَبصَرَ مِن کِلّ بصیر: بیناتر از هر بینا»
و در فقره ۷۹۰ آمده: «مَن هُوَ بعبادِهِ خَبیرٌ بصیر: آنکه به بندگانش آگاه و بیناست.»