بوی

هر گفتهٔ ناب و خالص و روح‌بخش، بویی از عقل کل دارد. عقل کل را، عرفا نَفَس رحمان گویند. (که همان رحمت عام است که بر همهٔ موجودات جاری است). اگر بوی گل استشمام شد، حتماً آنجا گلی است که این بو از آن ساطع است. اگر سالک بوی را استشمام کند، آن بو رهبر اوست و او را به مقصد می‌رساند. بو مانند دوایی است که چشم را نور ساز کند، چطور یعقوب، بوی پیراهن یوسف را استشمام کرد و پیراهن او را گشود و چشمش باز شد. (یوسف/۹۶) بوی یوسف، بینایی چشم را کمک کند و از آن‌طرف بوی بد چشم را تار کند. همین‌طور علوم ظاهری که هدف ظاهری دارد، بوی خوشی ندارد. علومی که انسان را به مقصد الهی برساند و درب الهام و کشف صادقانه را باز کند، آن بوی طیّب و روح‌بخش دارد. انسان باید به مقام یعقوبی برسد تا بوی مراد و انسان کامل را استشمام کند و دنبالش برود تا به مقام فنای فی الله برسد.