بیهوده‌گویی
از امراض زبان بیهوده‌گویی است که آن شامل سخنانی بی ربط است که نه‌تنها فایده‌ای برای گوینده و شنونده ندارد بلکه فقط برای گذراندن وقت و خندیدن است که نه اثر دنیوی مهمی دارد و نه به درد آخرت می‌خورد. درواقع این‌چنین افرادی که به زیاده‌گویی در گفتار نیز دچارند و انگیزه عقلانی آن‌ها مغلوب هوای نفس و شهوت گفتار است. اینان چون عادت به کلام ناروا دارند قاعدتاً دروغ یا تهمت و عیب‌جویی از آنان صادر می‌شود و این برای روح و روان و قبر و قیامت جز تباهی چیزی به بار نمی‌آورد. برای اصلاح این رذیله باید اراده بر ترک کلام اضافه، بنمایند و سعی وی بر این باشد که هیچ‌گاه باعجله سخن نگوید و متوجّه باشد که اگر از زبانش کلامی که ناراحتی مؤمنی را سبب شود از عذاب وضعی به دور نخواهد بود. پس سعی کند بار اضافه‌ای حمل نکند که حسابرسی قیامت مشکل خواهد بود. پیامبر صلی‌الله علیه و آله به یکی از یارانش که مریض بود بشارتی دادند. مادرش گفت: فرزندم بهشت بر تو گوارا باشد. پیامبر صلی‌الله علیه و آله فرمودند: «چه می‌دانی شاید حرف‌های بیهوده گفته یا از بذل چیزی که ربطی نداشته منع کرده است.» چون در بیهوده‌گویی انواع کلمات رکیک صغیره و کبیره صادر می‌شود با این علّت پیامبر صلی‌الله علیه و آله این موضوع را بیان داشتند. صاحب این مرض دنباله‌رو حکیمان که به دلیل حکمت کم گو بودند برود و از عقلا و دانایان که حرف‌های حساب‌شده می‌زنند پیروی کند و بداند که حرف لغو برای جلب معصیت، آماده‌تر است. بدون اینکه دیگر جوارح به حرکت دربیایند و نوعاً از دوستان همانند خود پرهیز کند و با نذر و قسم شرعی جلوی کلمات هرزه و شرم‌آور و بی‌ربط را بگیرد.