تربت
تربت به معنای خاک و آن خاکی از حوالی قبر مطهر امام حسین علیه‌السلام است.
چون اگر خاک از غیر قبر باشد، کلّ ساختمان‌هایی که ساخته شده در اطراف حرم دستشویی دارد و در این صورت اهانتی است.
همهٔ خاک کربلا محترم است ولی تربت به قصد استشفاء از خاک حرم و قبر است. لذا در صحن حرم توالت ندارد. چون اجساد شهداء و خون‌های ریخته شده در آن حوالی زیاد است.
در کتاب امالی از امام باقر علیه‌السلام و امام صادق علیه‌السلام روایت است که خدای سبحان در عوض شهادت امام حسین علیه‌السلام چند چیز به او کرامت فرمود؛ استشفاء از آن تربت مبارکه، اجابت دعا در زیر گنبد او، بودن ائمه از ذریّه او، حساب نکردن مدّت زیارت از عمر زوّار او.
وحدت کرمانشاهی (سهراب قلی خان) شاعر عارف (م ۱۱۳۱) در جوانی به خدمت استاد میرزا حسن مشرف شد و مشغول تزکیه گردید و به مجاهدت پرداخت … روزی در کربلا مشغول عبادت و زیارت بود که از امام حسین علیه‌السلام تربت خاص تقاضا کرد. گوید:
در اثنای تضرع دیدم چیزی نزدم بر زمین افتاد. آن را برداشتم و دیدم تربت خاص است. پس آن را در سبد مهرها نهادم و بعد از مدّتی به کرمانشاه بازگشتم.
بعد از سه روز به سراغ تربت رفتم و آن را نیافتم. در شگفت شدم و بسیار اندوهناک گشتم.
روزی به منزل حاج میرزا علی محمّد از علمای اهل باطن رفتم. کسی از ایشان دربارهٔ نگه‌داشتن تربت سؤال کرد. ایشان فرمود: «دعای مخصوص از ائمه علیه‌السلام است که تربت را باید در پارچه‌ای نهاد و دعا بر آن خواند و سر آن را محکم مهر کرد. اگر جز این شود، ملکی که موکّل این تربت است آن را خواهد برد.» من از شنیدن این سخن دریافتم که تربت نگه‌داشتن هم آدابی دارد.
از امام صادق علیه‌السلام روایت است که فرمود: «هرکس را دردی عارض شود، پس به گِل قبر حسین علیه‌السلام معالجه کند، خداوند او را از آن بیماری شفا دهد مگر آنکه عارضهٔ مرگ باشد.»
از امام رضا علیه‌السلام منقول است که فرمود: «هرکس با تسبیح تربت امام حسین علیه‌السلام این ذکر را بگوید «سبحان‌الله و الحمدلله و لااله‌الاالله و الله‌اکبر» خداوند برای هر یک‌بار ۶ هزار حسنه برایش بنویسد و ۶ هزار گناه او را محو کند و ۶ هزار درجه او را بلند کند و ۶ هزار شفاعت بنویسد.»
و از امام صادق علیه‌السلام روایت شده: «هرکس تسبیح تربت امام حسین علیه‌السلام را بگرداند و یک‌بار استغفار کند،۷۰ استغفار برایش نوشته می‌شود.
اگر تسبیح را در دست نگه دارد و ذکری به زبان نگوید، به هر عدد دانه ۷ اِستغفار برای او نوشته می‌شود.»
در زمان امام صادق علیه‌السلام زنی زانیه مکرّر از زنا آبستن می‌کشد و طفل خود را بعد از وضع حمل می‌سوزاند. چون از دنیا رفت او را دفن نمودند، زمین او را قبول نمی‌کرد.
این قضیه را به حضرت صادق علیه‌السلام رساندند. فرمود: «قدری تربت جدّم امام حسین را با او در قبر بگذارید» چون چنین کردند، زمین او را قبول کرد.
سید بن طاووس از علی بن محمّدبن سلیمان نوفلی روایت کرده که گفت به حضرت ابوالحسن عرض کردم: من روز عید فطر با گل قبر امام حسین علیه‌السلام و خرما افطار کردم. فرمود: «برکت و سنت را جمع کردی.»