تصویری از ابلیس
حلاج، شیطان را خزانه‌دار خشم و سخط و موحد می‌داند؛ و اینکه برای غیر خدا یعنی آدم سجده نکرد، از زبان حال شیطان در یک رباعی گوید: «طغیان من دلیل تقدیس ذات توست. او به آب انداخته شد، درحالی‌که دست‌هایش را از پشت بسته بودند، خداوند او را گفت مواظب باش تا خیس نشوی.»
یک نفر هم به تبعیت از او، گفته است که: «هر کس توحید را از شیطان یاد نگیرد مشرک و کافر است.»
دیگری گفته: شیطان که نفرین‌شده است گوید: «نفرین‌شده از جانب تو نزد من، هزار بار عزیزتر از آن است که به غیر تو به جانب دیگری روی نمایم.» این گفته تصور این معنی را می‌دهد که شیطان عاشق کامل است.
شخصی هم گفته برو روش بندگی را از شیطان بیاموز.
در عرفان اسلامی این دیدگاه‌ها مردود است، چراکه شیطان عصیان کرد و تکبر ورزید، پیامبر بزرگی را به ترک اولی واداشت؛ و به لعنت و مذمت ابدی گرفتار شد.
مولوی ابلیس را موجودی یک چشمی و یک بعد نگر می‌داند که او ظاهر آدم را می‌دید که از خاک خلق شده، پس با غرور گفت: »من از آدم بهتر هستم!» شیطان غافل بود که رحمان از نفس خویش در آدم دمید و بر صورت خود آفرید.
شیطان عشق الهی را که میراث آدم بود ندید، پس نماینده خرده گرایی شد و مورد لعنت ابدی قرار گرفت.