تعابیر مختلف از استاد

استاد: آموزگار، آموزنده، دانا و توانا در علم یا هنر، کسی که علم یا هنری را به دیگران تعلیم بدهد.

در اصطلاح دانشگاه، معلم عالی رتبهٔ دانشگاه که بالاتر از دانشیار است، معرب آن استاد و جمعش اساتید و اساتد است.

اسامی که برای استاد در راه ذکر کرده‌اند: شیخ، هادی، مهدی، دانا، بالغ، کامل، مکمل، جام جهان‌نما، آینهٔ گیتی نما، معلم، مرشد، مربی، تریاق بزرگ، اکسیر اعظم، عیسی، خضر، سلیمان، انسان کامل، پیر.

سایهٔ انسان کامل در روی زمین مانند کوه قاف است که در همه‌جا گسترش دارد و روح او هم چون سیمرغ بلندپرواز است که بر حقایق عالیه طواف می‌کند.

در باب طریقت (سلوک نفس) به استاد مربی، مرشد، ولی خدا، انسان کامل، معلم، شیخ، هادی، دانا، خضر، پیر، سلیمان، جام جهان‌نما می‌گویند.

ولی منظور ما از انسان کامل در درجهٔ اول، انبیاء و اوصیاء الهی‌اند و در درجات بعدی، آن‌هایی که از همه جهات به آن‌ها نزدیک‌ترند، نه این‌که هر که ولی شد انسان کامل است! چون درجات و مراتب اولیاء در سلوک و قدرت و علم با هم تفاوت دارد.