ثبات
ثبات به معنای استواری و پایداری است و نیز پابرجا بودن.
ثبات فضیلتی است که از پرتو آن، نفس توانایی پایداری در برابر دردها و سختیها را به دست میآورد و در برابر ناملایمات ایستادگی میکند.
خواجه نصیر (در کتاب اخلاق ناصری) گوید: «و امّا ثبات آن بود که نفس را قوّت مقام آلام و شداید مستقر شده باشد تا از عارض شدن امثال آن، شکسته نشود.»
مسلّماً ثبات قدم از نتایج روح استقامت و صبر است.
عارف ناشناخته آمیرزا تقیخان همیشه میگفت: «قلعه گیری خیلی راحت است، امّا قلعه داری مشکل. عاشق شدن راحت است و عاشق ماندن و عاشق مردن خیلی سخت و مرد راه میخواهد.»
با تو میگویند این جبال را سیات **** وصفِ حال عاشقان اندر ثبات (مثنوی)
از مهمترین مسائل اعتقادی برای هر دیندار و محبّ اهلبیت علیهالسلام آن است که همیشه ثابتقدم داشته باشد و شبهه و تزلزل او را هلاک نکند.
در زیارت جامعه کبیره امام هادی علیهالسلام چنین میآموزد: «فَثَبِّتی الله ابداً ما حَیثُ عَلی موالاتکم و محبّتکم و دینکم: (ای امامان من) خداوند مرا برای همیشه تا زندهام بر پیروی و دوستی و دین شما ثابت بدارد.»
در سجده زیارت عاشورا که از امام باقر علیهالسلام رسیده چنین میگوییم: «وَ ثَبّت لي قَدَم صدقٍ عندکَ مع الحسین و اصحاب الحسین: (خدایا) ثبت کن برای من قدم صدق را در پیشگاهت با حسین و اصحاب حسین علیهالسلام»
در سوره بقره ۲۵۰ و آلعمران ۱۴۷ آمده: «وَ ثبّت أقدامنا وَ انصُرنا علی القوم الکافرین: ما را ثابتقدم فرما و در برابر کافران یاری نما.»
طلب ثبات قدم بنده از پروردگار دلیل بر این است که نیروی استواری و پایداری همچون سایر افعال منوط به مشیت و اراده حقتعالی است.
امام صادق علیهالسلام به عبدالله بن سنان فرمود: «زود است که به شما شبهه میرسد و نجات نمییابد در آن مگر کسی که دعای غریق را (با توجه) بخواند: یا الله یا رحمان یا رحیم یا مقلّب القلوب ثبِّت قلبی علی دینک: ای خداوند ای بخشندهای بخشایندهای دلها قلب مرا بر دینت ثابت و استوار بدار.»
ای دهندهٔ قوت و تمکین و ثبات **** خلق را زین بیثباتی ده نجات (مثنوی)
اندر آن کاری که ثابت بودنی است **** قایمی دِه نفس را، که مُنثَنی ست
در سوره محمّد ۷ آمده: «اِن تَنصُر الله یَنصُرکُم و یثبِّت أقدامَکُم: اگر شما خداوند را یاری کنید خداوند شما را یاری میکند و گامهایتان را استوار میدارد.»