حسیب
خداوند بر هر چیزی که در عالَم امکان است عالم و حسابگر میباشد. عطای بیشمار دارد و بزرگوار و کفایتکننده است. در عین دقّت و نظم و ترتیب در موجودات، محاسبی است که قابلان را کفایت میکند و کسی است که هیچ موجودی را توانایی محاسبه نعمتهایش نیست و در بررسی حساب بندگان با لطف و مرحمت برخورد میکند.
در معنای حسیب چند قول آمده:
۱- حسابرس مراقب.
۲- حافظ و نگهدارنده هر چیزی به هیچچیز مورد غفلت قرار نگیرد.
۳- حسابگر و کفایتکننده. در سوره نساء ۶ فرمود: «کفی بالله حسیبا»
۴- دارنده و حسابگر.
۵- جزا دهنده.
حسیب از اسماء الهی است که به معنی حسابگر، حساب کننده و حساب گیرنده آمده است. اعمال همه انسانها در تمام اوقات، از کوچک و بزرگ و ظاهر و پنهان در تحت نظر ملائکهای هستند که آنها را مینویسند و حساب میکنند. خداوند به اندازهٔ اعمال خوب و بد به حساب میرسد. شخصی از امیرالمؤمنین علیهالسلام سؤال کرد: «چگونه خدای تعالی در یک حال حساب همه را یکدفعه میرسد؟» فرمود: «همانطوری که همه را یک دفعه روزی میدهد.»
خداوند در سوره رعد ۴۰ میفرماید: «علیکَ البلاغُ: بر تو ابلاغ رسالت است.» و «علینا الحسابُ: بر ما حساب کشیدن از آنان»
در واقع جزا و پاداش و قبولی و مردودی انسانها، به ظهور این اسم پدیدار میشود. حقتعالی «سریع الحساب» (بقره ۲۰۲) است که به حسابرسی همه با سرعت و بدون هیچ وقفهای رسیدگی میکند.
چون در دنیا همهٔ اعمال ضبط و ثبت شده بود «ان الله علی کلّ شیءٍ حسیب» (نساء ۸۶)
پس خداوند حساب همه چیز را دارد، در برزخ و قیامت که عالم ملکوت است همهچیز عیان است، بنده خودش حساب اعمال خود را میبیند. از این جهت هیچ وقفهای در حسابرسی نخواهد بود.