خر عیسی
خر کنایه از نفس امّاره است و عیسی کنایه از روح است.
ترکِ عیسی کرده، خر پرورده‌ای **** لاجَرَم چون خر، برون پرده‌ای
طالع عیسی است علم و معرفت **** طالع خر نیست ای تو خر صفت
نالهٔ خر بشنوی، رحم آیدت **** پس ندانی خر، خری فرمایدت
رحم بر عیسی کن و بر خر مکن **** طبع را بر عقلِ خود سرور مکن
سال‌ها خَرْ بَنْده بودی، بس بوَد **** زآنکه خر بنده ز خر واپس بود (مثنوی)
* نالهٔ خر کنایه از خواهش‌های نفسانی است.
نفس را همچون خرِ عیسی بسوز **** پس چو عیسی جان شو و جان بر فروز
خر بسوز و مرغِ جان را کار ساز **** تا خوشت روح‌الله آید پیش باز