خواب

بخواب چون خواب اهل عبادت [عبرت] و نه مانند اهل غفلت. چون اهل عبادت [عبرت] زیرک هستند و به خاطر استراحت (رفع خستگی) می‌خوابند نه از روی خواهش نفس.

پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلّم می‌فرماید: «هنگام خواب چشم‌هایم می‌خوابد ولی قلبم نمی‌خوابد». از خوابیدن قصد کن که ملائکه از نوشتن اعمالت کمتر به زحمت افتند و نفست از شهوات دور بماند.

امتحان کن خود را که چطور می‌خوابی؟ صاحب معرفت باش به اینکه تو در خواب عاجز و ضعیفی و بر هیچ‌یک از حرکت و سکون خود قادر نیستی، مگر به حکم و تقدیر خدا.

خواب برادر مرگ می‌باشد؛ پس خواب را نشانه‌ای بر مرگ بدان که بیداری ندارد تا خیر و نیکی فوت شده را به انجام برسانی.

کسی که بخوابد و از انجام واجبات و مستحبات و نوافل باز ماند، این خوابِ غافلین و سیرهٔ زیانکاران است و صاحبش گول خورده است.

کسی که بعد از انجام فرائض و سنن و ادای حقوق واجبه بخوابد، خوابش پسندیده است. من برای اهل این زمان بعد از ادای واجبات و مستحبات چیزی را سالم‌تر از خواب برایشان سراغ ندارم، چون مردم رعایت دین و مراقبهٔ احوال خود را ترک کردند و به طرف چپ منحرف شدند.

بنده، ممکن است با کوشش سخن نگوید، اما گوش ندادن به سخن‌های مختلف مشکل است مگر مانعی پیش آید.

خواب بهتر است از گفتن و شنیدن‌هایی که معاصی خدا در آن‌هاست. خداوند فرموده: «از گوش و چشم و دل هرکس در قیامت سؤال می‌شود». (اسراء: ۳۶)

زیاد خوابیدن را آفاتی هست، هر چند بعد از انجام فرایض باشد. زیاد خوابیدن از زیاد آب خوردن و بسیار آب خوردن از پرخوری ناشی می‌شود و هر دو نفس را سنگین و از انجام طاعت بازداشته و قلب را تیره و از تفکّر و خضوع بازمی‌دارد.

هر خوابیدن را پایان زندگی دنیای خود قرار بده و با قلبت و زبانت یاد خدا کن و بترس از این‌که او بر باطنت آگاه است و از او در بیدار شدن برای نماز یاری طلب، چون شیطان برای بیداری نماز به تو می‌گوید شب بلند است، فعلاً بخواب و قصدش این است تو بخوابی و وقت مناجات و عرض حال به خدا را از تو بگیرد.

در سحر از استغفار غافل مباش، زیرا بندگان خداترس به سحرها شوقی بسیار دارند.