دَرَکات
دَرَک مانند دَرَج است لیکن درج به اعتبار صعود و درک به اعتبار نزول و پایین گفته می‌شود و از همین‌جاست که گفته‌اند: درجات بهشت و درکات جهنّم.
درک به معنی منزلت روبه پایین است. در واقع درکات، درجه عقب گردیدن است نه بالا رفتن.
درجات، مراتب از پایین به بالا در مقابل درکات، مراتب از بالا به پایین است.
منظور از درکات، طبقات جهنّم است که هفت تاست. امّا اختلاف آن با درجات بهشت در طرف عقوبات آن است. آن‌هم هر اندازه کفر و شرک و ضلالت و عناد بیشتر باشد، عقوبتش شدیدتر می‌گردد.
در سوره نساء ۱۴۵ آمده: «اِنَّ المنافقینَ فِی الدَّرکِ الْاَسْفَلِ مِنَ النّار: منافقان در اُشکوبهٔ فروترِ دوزخ‌اند.»
رسول خدا صلی‌الله علیه و آله فرمود: «بنده با بدخویی به پایین‌ترین درکات دوزخ می‌رود.»
اینکه می‌گوییم درکات، تنزّل است از رذیله‌ای به رذیله‌ای بزرگ‌تر. مثلاً کسی فحش می‌دهد این رذیله‌ای است امّا آنکه زنا می‌کند سبب می‌شود از درکه‌ای به درکه پایین‌تر تنزّل کند. لذا خداوند فرمود منافق در درک اسفل جای دارد.
امّا هرگاه رذیله‌ای مقام شد اگر آن رذیله از اصول باشد مثل تکبّر که اکثر فرعون‌ها این صفت را داشتند در پایین‌تر درجه جهنّم است. امّا اگر کسی یک‌بار دروغ می‌گوید یا یک‌بار غیبت می‌کند بِالنسبه در طبقه اوّل است. جایگاه‌ها عرضی نیست طولی است؛ یعنی رذایل از نظر خرابی در طول هم‌اند.
خلاصه تمام درجات و درکات زاییدهٔ اعمال خود آدمی است نه چیز دیگر.
از درکات جحیم، باخبر و بی‌خبر **** در عرفات نعیم، سرخوش بنشستمی (فیض کاشانی)