رشوه

آنچه که انسان از پول و لباس و غذا و غیره برای رضایت خدا و یا عوض دوستی متقابل و کمک به کسی می‌دهد، ممدوح است. اگر چیزی که می‌دهد در امر قضاوت باشد تا حکم به نفع یا به ضرر دیگری انجام شود، رشوه است. امّا در موارد غیر حکم و قضاوت بحثی است که عنوان رشوه تعلّق می‌گیرد یا نه. آنچه که می‌توان به‌عنوان قانون ترسیم کرد؛ هر چیزی که به‌عنوان هدیه و تشویق و امثال این‌ها باشد اشکالی ندارد امّا در غیر این عنوان اشکال دارد. وقتی چیزی داده می‌شود تا به‌وسیله آن حق کسی ضایع شود در طول مسئله رشوه قرار می‌گیرد. رشوه فعل حرام است و صاحب این مرض بداند که خداوند رشوه دهنده و رشوه گیرنده و واسطه آن را لعنت کرده است و او را به آتش می‌اندازد و توجه داشته باشد که نفس شیطانی به‌عنوان هدیه، رشوه می‌پذیرد و غرض در آن نهفته است. پیامبر صلی‌الله علیه و آله کسی را برای جمع زکات فرستاده بود. وقتی برگشت، عرض کرد: «این هم هدیه‌ای بود که به من دادند.» پیامبر صلی‌الله علیه و آله فرمود: «اگر راست می‌گویی چرا خانه پدر و مادرت ننشستی تا برای تو هدیه بیاورند!» لذا پیامبر صلی‌الله علیه و آله فرمود: «هدیه بر سه قسم است: برای عوض چیزی، رشوه و برای خدا». پس به آلودگی آن مال توجه کند که سبب خرابی دین و جان می‌شود. بهتر آن است در دادن و گرفتن به عناوین دیگر تعلّق گیرد. اگر بگوید: نگیرم زندگی نمی‌چرخد. به او گفته می‌شود: پس رزّاقیت خدا و حکمت او را انکار می‌کنی؟ سفارش شده از دست رنج حلال استفاده کنید تا زمره پیغمبران به شمار آیید و دعایتان مستجاب شود. در صورت قبول رشوه اثر سوء وضعی آن در تن و جان خود و خانواده ظاهر می‌گردد و به قساوت قلب دچار می‌گردد. از کسانیکه دچار این رذیله هستند خودداری لازم است. البته قبول در مورد حکم و قضاوت صد در صد اشکال است و در حق‌الناس هم ممنوع است؛ اما در غیر این موارد – در هنگام ضرورت فقط به‌اندازه سد جوع که زیادی آن موجب اضرار می‌باشد، اشکال ندارد.