رَجعَت
رجعت به معنی بازگشتن است و در اصطلاح عبارت از آن است که بعضی از مردم قبل از رستاخیز عمومی بار دیگر زنده می‌شوند.
از جمله مباحث و معتقدات ضروریّه شیعهٔ امامیّه مسئلهٔ رجعت و بازگشت به دنیاست که منظور از این بازگشت، نه بازگشت ارواح و اجساد در آخرت، بلکه بازگشت آن‌ها به دنیا پس از مرگ و پیش از آخرت است. البتّه در کیفیت و زمان آن اختلاف‌نظر وجود دارد.
حضرت صادق علیه‌السلام فرمود: «هرکس به هفت چیز اقرار کند مؤمن است … ایمان به رجعت.»
در زیارت جامعهٔ کبیر عرض می‌کنیم: «مؤمن بإیابِکُم، مُصدِّق برجعَتکُم: ایمان آورنده به بازگشت شمایم، تصدیق کننده به برگشتن به دنیای شمایم»
ایاب و رجعت از نظر معنا نزدیک به هم است. ایمان و تصدیق به رجعت ائمه علیه‌السلام به دنیا قبل از قیامت از ضروریات و مسلّمات دین است ولی کیفیّت و ماهیّت آن برای بسیاری حل نشده است و اطّلاع از وقوع آن در چه سرزمینی و انتقال روح به اجساد سعداء و اشقیاء و ظهور کمّلین از آن‌ها و احقاق حق به طور خصوصی نه عمومی و اینکه پس از حیات دوباره می‌میرند و … مسئلهٔ پیچیده‌ای است.
امام صادق علیه‌السلام فرمود: «اوّل کسی که به دنیا برمی‌گردد، همسایه شما حسین است. آن‌قدر حکومت می‌کند تا از پیری ابروهایش بر روی دو چشمش قرار گیرد.»
رجعت خود یکی از مراتب روز قیامت است. هرچند که از نظر ظهور به روز قیامت نمی‌رسد. چون در روز رجعت باز شرّ و فساد تا اندازه‌ای امکان دارد، برخلاف روز قیامت که دیگر اثری از شرّ و فساد نمی‌ماند و باز به همین جهت روز ظهور مهدی علیه‌السلام همه معلق به روز رجعت شده است. چون در آن روز هم حق به تمام معنا ظاهر می‌شود، هرچند که باز ظهور حق در آن روز کمتر از ظهور حق در روز رجعت است.
امام باقر علیه‌السلام فرمود: «روزهای خدا سه روز است: روزی که قائم علیه‌السلام قیام کند، روز رجعت، روز قیامت.»
امام صادق علیه‌السلام فرمود: «انّ الرّجعة لیست بعامّة و هی خاصّة لا یرجع الّا من محض الایمان محضاً او محض الشّرک محضاً: رجعت عمومی نیست بلکه جنبهٔ خصوصی دارد. تنها گروهی بازگشت می‌کنند که ایمان خالص یا شرک خالص دارند.»
پس از قیامت و در زمان ظهور قائم علیه‌السلام جمعی از نیکان برای آنکه به دیدن دولت ائمّه خود دیده‌هایشان روشن گردد و از جزای نیکی‌هایشان در دنیا به آنان برسد و مشاهدهٔ اضعاف آن دولتی که نمی‌خواستند به اهل‌بیت رسالت علیه‌السلام برسد و انتقام کشیدن شیعیان از ایشان به دنیا برمی‌گردند و سایر مردم در قبرهایشان می‌مانند تا در قیامت محشور شوند.
از حضرت صادق پرسیدند: آیا رجعت صحیح است. فرمود: «آری» گفتند: نخستین کسی که می‌آید کیست؟ فرمود: «حسین علیه‌السلام است که بعد از ظهور قائم علیه‌السلام می‌آید.» عرض شد: آیا همهٔ مردم با او هستند؟ فرمود: «نه بلکه چنان است که خدا می‌فرماید: یوم ینفخ فی الصّور فتاتون افواجا: روزی که در صور دمیده شود و شما گروه گروه بیایید.» (نبأ ۱۸)
و هم آن حضرت فرمود: «امام حسین با یارانش که با وی کشته شدند درحالی‌که هفتاد پیغمبری که با موسی بن عمران برانگیخته شدند با اوست، به دنیا بازگشت می‌کنند. قائم انگشتر خود را به امام حسین می‌دهد. چون قائم رحلت کند، امام حسین علیه‌السلام او را غسل می‌دهد و کفن می‌کند و حنوط کرده و در قبر می‌گذارد.»
در سوره نمل ۸۳ آمده: «و یوم نَحشُر مِن کُلّ اُمّة فوجاً مِمّن یُکذّبُ بِایاتِنا فَهُم یوزَعُون: و (یاد کن) روزی (را) که از هر امّتی دسته‌ای از آنان را که نشانه‌های ما را دروغ می‌شمردند گرد می‌آوریم و آنگاه آنان را به هم می‌پیوندند.» لفظ «نَحشرُ مِن کلِّ امّة فوجاً» مبیّن آن است که رجعت از هر امّت خواهد بود.
در سوره نازعات ۱۲ فرمود: «قالوا تلک اذا کَرَّة خاسِرَة: گفتند در آن صورت این بازگشتی زیان‌بار است.» که این یوم الکرة برای صاحبش خسران آور است.
ناگفته نماند که در زمان و مکان و کیفیت و نحوه حشر و بعثت و حکومت و انتقام از حقایق است که مستور است. خود رجعت سرّ است و آنچه متعلق به این موضوع خاص است هم از اسرار است تا وقتی که زمان رجعت برسد. آنگاه کیفیت و کمیت آن معلوم می‌گردد و بعضی از منقولات وارده قابل تفسیر و تأویل است چه‌بسا اشاراتی باشند که فقط راسخون در علم آن را می‌فهمند.