زیارت جامعه کبیره
(امام زمان علیه‌السلام را در همهٔ اوقات به این دعای جامع می‌شود زیارت کرد)، موسی بن عبدالله نخغی خدمت امام علیّ نقی علیه‌السلام عرض کرد که یابن رسول‌الله مرا زیارتی تعلیم فرما…که هرگاه خواستم یکی از شما را زیارت کنم، آن را بخوانم، فرمود: چون به درگاه رسیدی بایست و بگو شهادتین را: أشهد أن لا اِله اِلّا الله، وَحدَهُ لا شریک لَه، وَ أشهَدُ أنَّ مُحَمَّدً صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِه عَبدُهُ وَ رَسولُهُ. و غسل کرده باشی و چون داخل حرم شدی و قبر را دیدی، بایست و بگو: سی مرتبه أللهُ اَکبَرُ پس اندکی راه برو و به آرام دل و آرام تن و گام‌ها را نزدیک یکدیگر گذار، پس بایست و سی مرتبه أللهُ أکبرُ بگو، پس نزدیک قبر مطهّر رو و چهل مرتبه أللهُ أکبرُ بگو تا صد تکبیر تمام شود و … پس بگو:
۱- سلام بر شما ای خاندان نبوّت و جایگاه رسالت و محل رفت‌وآمد فرشتگان و محل نزول وحی و معدن رحمت و گنجینه‌های دانش و نهایت بردباری و اصول جوانمردی (بخشش) و پیشوایان ملّت‌ها و اولیاء نعمت‌ها و اصل (حسب) نیکان و ستون‌های نیکوکاران و سیاستمداران بندگان و رکن‌های شهرها و درهای ایمان و امانت‌داران (خدای) رحمان و چکیدهٔ پیامبران و برگزیدهٔ فرستاده شدگان و خانوادهٔ بهترین برگزیدهٔ پروردگار جهانیان و رحمت خداوند و برکاتش بر شما باد.
۲- سلام بر پیشوایان هدایت و چراغ‌های تاریکی‌ها و پرچم‌های پرهیزکاری و صاحبان خرد و زیرکی، پناه آفریدگان و وارثان پیامبران و نمونهٔ بارز والا و دعوت‌کننده خوب‌تر و دلیل‌های خداوند بر اهل دنیا و آخرت و نخست و رحمت خدا و برکاتش بر شما باد.
۳- سلام بر جایگاه‌های شناخت خدا و مسکن‌های برکت خدا و معدن‌های حکمت خدا و نگهبانان راز خدا و حمل‌کنندگان کتاب خدا و جانشینان پیامبر خدا و فرزندان رسول خدا که خداوند بر او و خاندانش درود فرستد.
۴- سلام بر دعوت‌کنندگان به‌سوی خدا و راهنمایان بر خشنودی‌های خدا و قرار گرفتگان در فرمان خدا و به کمال رسیدگان در محبّت خدا و خالص شدگان در توحید خدا و آشکار کنندگان بر فرمان خدا و نهیش و بندگان گرامی‌اش، آنان که سبقت نگیرند خدا را در سخن و آنان به فرمان خدا عمل می‌کنند و رحمت خدا و برکاتش بر شما باد.
۵- سلام بر پیشوایانِ دعوت‌کنندگان و پیشروان راهنمایان و آقایان فرمانروایان و دفاع کنندگان حامیان و اهل ذکر و صاحبان فرمان و باقی‌ماندهٔ خدا و بهترین برگزیده و حزبش و راز گاه علمش و حجّت و راهش و نورش و رحمت خدا و برکاتش بر شما باد.
۶- شهادت می‌دهم به اینکه نیست معبودی جز خدا. یگانه است و شریکی برای او نیست؛ همان‌طور که شهادت داده برای خودش و شهادت داده برایش فرشتگان و صاحبان دانش از آفریدگانش، نیست معبودی جز او، ارجمند و فرزانه است.
۷- شهادت می‌دهم به‌راستی محمّد بندهٔ اصیل او و رسول پسندیدهٔ اوست، فرستاده او را برای هدایت و دین حق تا اینکه پیروز گرداند دینش را بر تمام دین‌ها، اگرچه ناخوش دارند مشرکان.
۸- شهادت می‌دهم به‌راستی شما پیشوایان درستکار، راه راست یافته‌اید، بی‌گناهان، گرامیانید، مقرّبان، پرهیزکاران، راست‌گویان، برگزیدگان، فرمان‌بران برای خدایید. قیام‌کنندگان به فرمان او، عمل‌کنندگان به خواست او، رستگاران به کرامت اوئید.
۹- خدا برگزید شما را با علمش و پسندید شما را بر غیبش و اختیار کرد بر رازش و برگزید شما را با قدرتش و ارجمند گردانید شما را با هدایتش و مخصوص گردانید شما را با برهانش و برگزید شما را برای نورش و تأیید کرد شما را با روحش و پسندید شما را جانشینان در زمینش و حجّت‌هایی بر آفریدگانش و یاری کنندگان بر دینش و نگهبانانی بر رازش و گنجینه‌هایی بر دانشش.
۱۰- و محلّ سپردهٔ بر حکمتش و مترجمان بر وحی‌اش و رکن‌هایی بر توحیدش و گواهان بر خلقش و بیرق‌هایی بر بندگانش و جایگاه‌های نور در شهرهایش و دلالت‌کنندگان بر راه راستش.
۱۱- بازداشت شما را خداوند از لغزش‌ها و در امان داشت شما را از آشوب‌ها و پاک گردانید شما را از آلودگی و بیرون برد از شما پلیدی را و پاک گردانید شما را پاکی مخصوص، پس شما بزرگ شمردید جلالش را و بزرگ‌تر داشتید مقامش را و ستودید کرمش را.
۱۲- و همیشه در نظر داشتید یادش را و استوار کردید پیمانش را و محکم گردانیدید پیمان طاعتش را و نصیحت کردید برای او در نهان و آشکار و دعوت کردید به‌سوی راهش با حکمت و اندرز نیکو.
۱۳- و بخشش کردید جانتان را در راه خشنودی‌اش و صبر کردید بر آنچه رسید به شما در کنار این راه و برپا کردید نماز را و دادید زکات را و امر کردید به نیکی و نهی کردید از بدی و مبارزه کردید در راه خدا حقّ جهادش را.
۱۴- تا این که آشکار کردید دعوتش را و بیان نمودید واجباتش را و برپا داشتید حدودش را و گسترانیدید قوانین احکامش را و پیشه کردید راه و رسمش را و گردیدید از این اعمال از خدا به‌سوی خشنودی و تسلیم شدید به خاطر او به سرنوشت و تصدیق کردید از رسولانش آنان که گذشتند.
۱۵- پس روی گردانِ از شما، از دین خارج است و ملازم بر شما وارد بر دین است. و کوتاهی کننده در حقّ شما از بین رونده است. حق با شما و در شما و از شما و به‌سوی شماست و شما اهل حق و معدن آنید.
۱۶- و میراث نبوّت در پیش شماست و بازگشت بر خلق به‌سوی شماست و حساب آنان با شماست و تمییز حق و باطل (سخنوری) در پیش شماست و نشانه‌های خدا در نزد شماست و ارادهٔ مؤکّد خدا در شماست و نور و برهان خدا پیش شماست و فرمان خدا به‌سوی شماست.
۱۷- هر کس دوست دارد شما را به تحقیق خدا را دوست داشته است. و هر کس دشمن دارد شما را، هر آینه خدا را دشمن داشته. هر کس به شما محبّت ورزد به تحقیق که محبّت ورزیده به خدا. و هر کس کینه‌توزی کند به شما، در واقع کینه‌توزی کرده با خدا. و هر کس چنگ زند به شما، در واقع چنگ زده به خدا.
۱۸- شما راه راست پایدارتر و شاهدان خانهٔ دنیا و شفاعت کنندگان خانهٔ آخرت و رحمت پیوسته و نشانهٔ ذخیره شده و امانت حفظ شده و درگاهی هستید که مردم به آن آزموده می‌شوند. هر کس به‌سوی شما آمد نجات یافت و هر کس نیامد به‌سوی شما هلاک شد.
۱۹- شما به‌سوی خدا دعوت می‌کنید و بر او دلالت می‌نمایید و به او ایمان می‌آورید و برای او تسلیم می‌شوید و به فرمان او عمل می‌کنید و به‌سوی راهش ارشاد می‌کنید و به گفتار او حکم می‌کنید،
۲۰- سعادتمند شد آن که دوست داشت شما را و هلاک شد آن که دشمن داشت شما را و زیان دید آن‌که انکار کرد شما را و گمراه شد آن‌که جدا گردید از شما و رستگار شد آن‌که تمسّک کرد به شما و ایمن شد آن‌که پناه آورد به شما.
۲۱- و سالم ماند آن‌که تصدیق کرد شما را و هدایت یافت آن‌که چنگ زد به شما. هر کس پیروی از شما کرد پس بهشت جایگاه اوست و هر کس مخالفت کرد با شما، پس آتش جایگاه اوست و هر کس با شما جنگید مشرک است و هر کس ردّ کرد شما را، در پائین ترین طبقهٔ دوزخ است.
۲۲- شهادت می‌دهم به‌راستی این اوصاف برای شما جاری بوده در آنچه گذشت و برای شما جاری است در آنچه باقی مانده. به‌راستی ارواح شما و نور شما و اصل شما یکی است، پاک و پاکیزه است یکی از یکی.
۲۳- آفرید شما را خدا نورهایی، پس قرار داد شما را به اطراف عرشش احاطه‌کننده تا اینکه منّت گذاشت بر ما با خلقت شما.
۲۴- پس قرار داد شما را در خانه‌هایی و اجازه داد خدا اینکه رفیع گردد و یاد شود در آن‌ها نامش و قرار داد درودهای ما را بر شما و آنچه را مخصوص گردانید به ما از ولایت شما، به خاطر پاک گردانیدن خلقت ما و پاکیزگی برای جان‌های ما و جهت پاکی روح برای ما و مایهٔ پوشش بر گناهان است.
۲۵- پس بودیم در پیشگاه او تسلیم شوندگان بر برتری شما و شناخته‌شدگان به خاطرخواهی ما شما را، پس رساند خدا شما را به شریف‌ترین مقام گرامی داشته شدگان و عالی‌ترین منزل‌های مقرّبان و بلندترین درجات فرستاده شدگان.
۲۶- تا آنجا که نرسد به آن مقام رسنده ای و نه برتر آید به آن مقام برتری جوینده‌ای و نه سبقت گیرد به آن سبقت گیرنده‌ای و نه طمع کند دربارهٔ درک آن طمع کننده‌ای تا اینکه نماند فرشتهٔ مقرّبی و نه پیامبر مرسلی،
۲۷- و نه راست‌گفتاری و نه شهیدی و نه عالمی و نه جاهلی و نه فرومایه‌ای و نه صاحب فضلی و نه مؤمن نیکوکاری و نه بدکار ناشایسته‌ای و نه زورگوی لجبازی و نه اهریمن رانده شده‌ای و نه آفریدگانی که در این میان آن‌ها حاضر است.
۲۸- مگر بشناسد به آن بزرگواری منزلت شما را و عظمت اهمیّت شما را و بزرگی مقام شما را و تمامیّت نور شما را و راستی جایگاه شما را،
۲۹- و استواری مقام شما را و شرافت جایگاه و منزلت شما را در پیشگاه خدا و گرامی بودن شما را بر او و بندهٔ خاص بودن شما را در نزد او و نزدیکی منزلت شما را از او.
۳۰- پدر و مادرم و خانواده‌ام و مال و طایفه‌ام فدای شما باد، شاهد می‌گیرم خدا را و شاهد می‌گیرم شما را، به‌راستی من ایمان آورنده‌ام به شما و آنچه ایمان آورده‌اید به آن،
۳۱- کافرم به دشمنان شما و به آنچه کافر شده‌اید به آن، آگاهم به شأن شما و به گمراهی آن که مخالفت کرد با شما.
۳۲- دوستدار شما و دوستان شمایم، کینه می‌ورزم بر دشمنان شما و دشمن آنانم، در سازشم با آن‌که در سازش است با شما و در جنگم با آن‌که در جنگ است با شما، راست می‌دانم آنچه را شما حق می‌دانید، باطل می‌دارم آنچه را شما باطل می‌دارید، مطیع شمایم، عارف به حقّ شمایم.
۳۳- اقرار کننده به فضل شمایم، بردارندهٔ دانش شمایم، پنهان شونده در امان شمایم، اعتراف کنندهٔ به شمایم، ایمان آورنده به بازگشت شمایم، تصدیق‌کنندهٔ به بازگشت شمایم، در انتظار فرمان شمایم، چشم به راه دولت شمایم، گیرندهٔ قول شمایم.
۳۴- عمل‌کنندهٔ به فرمان شمایم، پناهندهٔ به شمایم، زیارت کنندهٔ شمایم، پناهنده و پناه آورندهٔ به قبرهای شمایم، طلب شفاعت می‌کنم از خداوند ارجمند و بزرگوار به‌وسیلهٔ شما و نزدیکی می‌جویم به‌وسیلهٔ شما به‌سوی او و شما را پیش می‌اندازم پیشاپیش خواسته‌ام و نیازهایم و اراده‌ام در همهٔ حال‌هایم و کارهایم.
۳۵- ایمان آورندهٔ به نهان شما و به آشکار شما و حاضر شما و غایب شما و اوّل شما و آخر شمایم و واگذارنده‌ام در همهٔ آن‌ها را به‌سوی شما و تسلیم در آن‌ها با شما و دلم برای شما تسلیم است،
۳۶- و رأیم برای شما تابع است و یاری کردنم برای شما آماده است تا اینکه زنده گرداند خداوند متعال دینش را به‌وسیلهٔ شما.
۳۷- و بازگرداند شما را در روزگارش و آشکار کند شما را برای عدالتش و تمکّن دهد شما را در زمینش، پس با شمایم با شمایم نه با دشمنان شما، ایمان آوردم به شما،
۳۸- دوست دارم آخر شما را به آنچه دوست دارم به آن اوّل شما را و بیزارم به‌سوی خداوند ارجمند و بزرگوار از دشمنان شما و از بت و قدرت‌های سرکش و اهریمنان و گروه آنان آن ستمکاران بر شما
۳۹- آن انکار کنندگان حقّ شما و آن خارج شوندگان از ولایت شما و آن غصب کنندگان ارث شما، آن شک کنندگان دربارهٔ شما، آن انحراف کنندگان از شما و از هر برگزیده‌ای غیر از شما و هر اطاعت شده‌ای غیر از شما و از پیشوایانی که دعوت می‌کنند به‌سوی آتش.
۴۰- پس خداوند ثابت نگه دارد مرا برای همیشه، مادامی‌که زنده‌ام بر دوستی شما و محبّت شما و دین شما و موفّق دارد مرا بر اطاعت شما،
۴۱- و روزی کند به من شفاعت شما را و قرار دهد مرا از بهترین دوستداران شما، آن پیروی‌کنندگان بر آنچه دعوت کردید شما به‌سوی آن،
۴۲- و قرار دهد مرا از آنان که روایت کنند آثار شما را و سیر و سلوک کند به راه شما و هدایت شود به هدایت شما و محشور شود در گروه شما،
۴۳- و بازگردد در رجعت شما و به فرمانروایی رسد در دولت شما و گرامی گردد در عافیت شما و تمکّن یابد در روزگار شما و روشن گردد چشمش فردا به دیدار شما.
۴۴- پدرم فدای شما و مادرم و جانم و خانواده‌ام و مالم، هر کس اراده کند خدا را شروع کند به شما و هر کس یکتا شمارد او را بپذیرد از شما و هر کس قصد کند او را روی آورد به شما، مولاهای من نتوانم شمارم ثنای شما را و نتوانم برسم از ستایش به کُنه شما.
۴۵- و از تعریف کردن منزلت شما، شما نور خوبانید و راهنمایان نیکانید و حجّت‌های خدای جبّارید. به شما آغاز کرد خدا و به شما ختم کند و به خاطر شما نازل کند باران را و به خاطر شما نگه‌داشته آسمان را از اینکه بیافتد بر روی زمین، مگر به اجازهٔ او.
۴۶- و به خاطر شما بیرون برد اندوه را و برطرف کند سختی را و در پیشگاه شماست آنچه نازل کرده به خاطر آن رسولانش را و فرود آورده به آن فرشتگانش و به خاطر جدّ شما برانگیخته شد روح امین (جبرائیل).
۴۷- داده شما را خداوند آنچه را که نداد به کسی از جهانیان، سر به زیر افکنده هر شریفی در برابر شرافت شما و گردن نهاده هر گردن‌فرازی بر اطاعت شما و خاضع شده هر زورگویی در برابر فضل شما و خوار است هر چیزی برای شما.
۴۸- و روشن گشته زمین به نور شما و رستگار شدند رستگاران به ولایت شما، به‌وسیلهٔ شما پیموده شود به‌سوی بهشت و بر آن‌که انکار کند ولایت شما را خشم خدای بخشاینده نصیب او شود،
۴۹- پدرم فدای شما و مادرم و جانم و خانواده‌ام و مالم، یاد شما در یاد یاد‌کنندگان است و نام‌های شما در میان نام‌هاست و اجساد شما در میان اجساد است و ارواح شما در میان ارواح است و جان‌های شما در میان جان‌های شماست و آثار شما در میان آثار است و قبرهای شما در میان قبرهاست.
۵۰- پس چه شیرین است نام‌های شما و گرامی است جان‌های شما و بزرگ‌تر است مقام شما و برجسته است موقعیّت شما و باوفاست عهد شما، کلام شما نور و امر شما راه راست و سفارش شما پرهیزکاری است،
۵۱- و کردار شما خیر است و عادت شما نیکویی است و خلق‌وخوی شما جوانمردی (بخشش) است. و شأن شما درستی و راستی و مدارا است و گفتار شما قانون و لازم‌الاجرا است،
۵۲- و رأی شما علم و بردباری و هوشیاری است، هرگاه یاد شود، خیر شما اوّل و اصل و فرع، معدن و جایگاه و نهایتش هستید.
۵۳- پدرم و مادرم و جانم فدای شما، چگونه تعریف کنم خوبی ستایش شما را و بشمارم زیبایی آزمایش شما را، به‌وسیلهٔ شما خارج کرد ما را خداوند از خواری و گشود از ما فراگیری‌های گرفتاری را و رهانید ما را از لبهٔ پرتگاه‌های نابودی‌ها و از آتش
۵۴- پدرم و مادرم و جانم فدای شما، به خاطر دوستی شما یاد داد ما را خداوند نشانه‌های راه‌های دین ما را و اصلاح کرد آنچه را فاسد شده بود از دنیای ما و به خاطر دوستی شما کامل گردید دین و بزرگ شد نعمت و سازگار گردید جدائی.
۵۵- و به خاطر دوستی شما پذیرفته گردد اطاعت واجب و برای شما واجب است محبّت و درجات بلند و مقام ستوده و محلّ معلوم در پیشگاه خداوند ارجمند و بزرگوار و مقام بزرگ و شأن بزرگ‌تر و شفاعت پذیرفته شده،
۵۶- پروردگارا ایمان آوردیم به آنچه نازل کردی و پیروی کردیم پیامبر را، پس بنویس ما را شاهدان. پروردگارا منحرف نکن دل‌های ما را پس از این که هدایت کردی ما را،
۵۷- و ببخش برای ما از درگاهت رحمتی، به‌راستی توئی بسیار بخشنده، پاک و منزّه است پروردگار البته وعدهٔ پروردگار ما شدنی است.
۵۸- ای ولیّ خدا، به‌راستی میان من و میان خدای ارجمند و بزرگوار گناهانی است که آمرزیده نشود جز به رضایت شما،
۵۹- پس به حقّ آن‌که امین داشته شما را بر رازش و نگهبان داشته شما را بر کار آفریدگانش و نزدیک ساخته طاعت شما را به طاعتش تا طلب بخشش کنید بر گناهانم و باشید شفاعت کنندگان من،
۶۰- به‌راستی من برای شما مطیعم، هر کس اطاعت کند شما را در واقع اطاعت کرده خدا را و هر کس نافرمانی کند شما را در واقع نافرمانی کرده خدا را و هر کس دوست دارد شما را در واقع دوست داشته خدا را و هر کس کینه ورزد به شما در واقع کینه ورزیده به خدا
۶۱- بار خدایا به‌راستی من اگر می‌یافتم شفاعت کنندگانی نزدیک‌تر به تو از محمّد و خاندان نیکوکارش آن امامان نیک، البتّه قرار می‌دادم آن‌ها را شفاعت کنندگان برای خودم. پس به حقّ آن‌که واجب گردانیدی برای آنان (حقّی) را برای خودت.
۶۲- درخواست می‌کنم از تو اینکه داخل گردانی مرا در گروه عارفان به آنان و به حقّ آنان و در گروه رحم شدگان به شفاعت آنان، به‌راستی تو مهربان‌ترین مهربانانی،
۶۳- و درود فرستد خداوند بر محمّد و خاندانش و سلام فرستد سلامی زیاد و بس است ما را خداوند و چه نیکو کارگزاری است.(۱)