عزلت
شخص گوشهگیر در دژ و قلعهٔ خداوند پناه گرفته و خود را به حفظ الهی کشانده است. خوش به حال کسی که در ظاهر و باطن با خداوند یگانه شد.
عزلت به ده خصلت محتاج است:
۱. شناخت حق و باطل
۲. دوست داشتن بیچیزی
۳. برگزیدن شدت و سختی
۴. زهد (بیاعتنایی به دنیا)
۵. غنیمت شمردن خلوت
۶. اندیشیدن در آینده خویش
۷. کوشش در عبادت کند و آن را کم و خود را مقصر بداند
۸. ترک عجب.
۹. ذکر بسیار بدون غفلت، چون غفلت دام شیطان و اساس هر گرفتاری و سبب هر حجابی خواهد بود. ۱۰. خالی بودن خانه از هر چیزی که در آن وقت احتیاج نباشد. حضرت عیسی علیهالسلام فرمود: «زبان خود را زندان کن تا دلت آباد گردد و در خانهات بنشین و از ریا بپرهیز و از زیادی معاش دوری نما و بر معاصی خودت گریه کن و از مردم بگریز، مانند گریختنت از شیر». چرا که مردم در گذشته دوای درد هم بودند و امروز برای یکدیگر موجب درد شدهاند، پس در هر حال از خدا بترس.
ربیع بن خُثیم فرمود: «اگر بتوانی در جایی باشی که کسی تو را نشناسد و تو هم کسی را نشناسی، این کار را انجام بده».
از آثار عزلت این است که جوارح از کارهای بیهوده محفوظ و دل از خیالات فارغ و سلامتی در زندگی حاصل و دامهای شیطانی شکسته و دوری از هر بدی و آسایش وقت برای انسان ایجاد گردد.
هیچ پیامبر یا وصی پیامبری نبوده مگر در اول و یا در آخر حیاتش عزلت اختیار کرده.