قرآن
قرآن کتاب الهی است که در واقع خدا با انسان صحبت میکند، همانطور که در نماز انسان با حق صحبت میکند.
انس بزرگان اهل عرفان و سالکان الی الله، همیشه با قرآن بوده است تا جایی که استفادههای مختلف از ظاهر و باطن این کتاب الهی مینمودند. همانطور که ائمه علیهمالسلام در استفاده از قرآن سرآمد همگان بودهاند.
چنانکه از جنابش پرسیده شد حضرت استاد حافظ کل قرآن نبودند، ولی در حافظهشان آیات ممتاز بود و قبل و بعد آیات را از حفظ میخواندند و در موارد استخاره، زیاد دیده شد که با آیات جواب میدادند.
میفرمودند: من در ازمنهای که نجف اشرف بودم، هر سه روز یک ختم قرآن میکردم و در حل مشکل افراد، بسیار شنیده شد که به بعضی سورهها و آیات قرآنی حواله میدادند.
یکی از اهل دانش که با خانوادهاش مشکلی داشت، نزد ایشان آمد و راهحلی طلب کرد، فرمودند: قرآن بخوانید تا این مشکل حل شود. آن شخص گفت: مدتهاست که لای قرآن را باز نکردهام!
گاهی سورههای بزرگ قرآن همانند آلعمران را به بعضی که تقاضای دستورالعملی میکردند میفرمود. بعد معلوم میشد که طرف اصلاً حال خواندن ندارد، ایشان به خواندن قرآن مصرّ بودند و امر میکردند. برای ترغیب به قرآن میفرمود: مرحوم شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی تا چهار سال در مشهد هر شبی تا به صبح قرآن ختم میکرد و به امام رضا علیهالسلام هدیه میکرد تا به آن مقامات رسید.
حقیر فقیر، وقتی از تلامذهٔ مرحوم آیتالله شیخ مجتبی لنکرانی استاد حوزهٔ علمیه نجف که استاد، بعضی درسهای سطح را نزد ایشان خواندند، شنیدم، اواخر عمر، قرآن بسیار میخواند و گاهی میفرمود: کاش به جای تدریس بعضی کتابها در جوانی، قرآن میخواندم! بسیار برایم جالب بود تا اینکه روزی مانند همین کلام را از استاد شنیدم!
این نکتهٔ دقیق وجدانی، میرساند که اقرار و اعتراف در سنین پیری به قرآن، چقدر میتواند الگوی خوبی برای اهل معرفت، در توجه به قرآن باشد
اواخر عمر شریفش که کسالت جسمانی داشتند و حال مطالعه و مراجعه نداشتند و تنها بودند و تفکر میکردند، گاهی از آیات قرآنی میپرسیدند. از جمله چند بار این آیهٔ ۳ سوره ضحی را «ما وَدَّعَکَ رَبُّکَ وَ ما قَلی» را پرسیدند به چه معنی و منظور است. هریک از تلامذه چیزی میگفتند، بعد بنابراین میشد که به تفسیر مراجعه شود و جواب را بیاورند که اینطور معنای آیه میشد: «ای پیامبر ما تو را رها نکردیم و وحی را از تو قطع ننمودیم و تو را مبغوض نکردیم و خشم نگرفتیم».
از جمله دستورالعملهای ایشان به حاجتمندان وسائلان (انس با قرآن) بوده است، آری مردان خدا از کلام محبوب لذت میبرند و همه را دعوت به این چشمهٔ جوشان ازلی و ابدی میکنند.