مراقبه در طهارت قلب

گفته‌اند که قلب بی‌حضور و مراقبت، همانند چراغ بی‌نور است. این جمله از آن باب است که برای توجّه به حضرت حق در همه اعمال طهارت می‌خواهد تا روشنی و نورانیّت از او ساطع شود و این طهارت، با حضور و مراقبت تحقق می‌پذیرد. پس وقتی حرم دل را نسیان و گناه و نجاسات و غفلت گرفت، جای خدا نخواهد بود.

خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «فَویلٌ لِلمُصلّین الذینَ هُم عِن صَلاتِهِم ساهُون: وای بر نمازگزارانی که از نماز خود غافل‌اند».

اینان صورت مجازی نماز را دارند، لکن حقیقت حضور و طهارت قلب برای ظهور و تجلّی حق در قلب را ندارند. در جامع الاخبار از حضرت صادق علیه‌السلام روایت است که: «القَلبُ حَرمُ الله، فَلا تَسکُن في حَرمِ الله غیرَ الله: قلب، حرم خداست. در حرم خدا غیر خدا را ساکن مکن».

این جمله اشاره به این دارد که طهارت قلب را باید مرعی داشت و مواظب بود؛ و اینکه خدای رحمان فرمود: «لا یَمَسُهُ ألّا المُطهَّرون: یعنی قرآن را فقط باید طاهران مس کنند.»

یعنی باید کلمات خدا و قرآن را با طهارت محرم شد و از نامحرم و نجاست دور داشت. تا قلب در شکّ و وسوسه است، مراقبت ندارد. پس محرم نبوده و جای خدای تعالی نخواهد بود. پس لازم است در تطهیر حرم دل کوشید و بذر حقایق را کاشت تا جای خدا گردد.