مسواک

پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلّم فرمود: «مسواک کردن سبب پاکیزگی دهان و خوشنودی خداوند است».

پس حضرت آن را از سنّت‌های مؤکد قرار داد. در مسواک منافع زیادی برای ظاهر و باطن است که خردمند نتواند آن را شمارش کند.

همانطوریکه آلودگی‌های دهان را به خاطر خوردن غذا و طعام، به‌وسیلهٔ مسواک پاک می‌کنی، نجاست گناهان را، به‌وسیله تضرع و خشوع و شب‌زنده‌داری و استغفار در سحرها پاک ساز.

و ظاهر و باطن خود را با نیّت خالص از همهٔ تیرگی‌های مخالفت و ارتکاب نواهی پاکیزه کن. کلام پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلّم در تأکید این سنّت مَثَلی است که اهل غفلت بیدار شوند.

امّا چوب مسواک گیاهی است لطیف و پاک و از شاخهٔ درخت مبارکی است. خداوند دندان‌ها را در دهان قرار داد تا به وسیلهٔ آن غذاها جویده شود و سبب اشتها به طعام و سلامتی معده گردد.

دندان‌ها در واقع گوهر تمیزی دارند که به جویدن طعام آلوده می‌شوند و آلودگی‌ها، بوی دهان را تغییر می‌دهند و اگر ادامه داشته باشد، موجب فساد مغز می‌گردد.

مؤمن زیرک، هرگاه به چوب لطیف دندان‌های خود را مسواک کند و بر جوهر صاف کشد و چرک و آلودگی‌های دندان برطرف نماید، پس دندان از فساد و تغییر در امان مانده و به صفت اصلی خود سالم می‌ماند.

همچنین خداوند دل مؤمن را در اصل خلقت، پاک و بی‌آلایش خلق کرده است و غذای او را ذکر و فکر و توجه به هیبت و عظمت خود قرار داده است.

هرگاه این قلب پاک با غذای غفلت، تیره شود، با توبه پاک می‌گردد و به آب پشیمانی پاکیزه می‌شود تا این قلب به جوهر اصلی و حالت اولی خویش بازگردد.

در قرآن آمده است: «خداوند توّابین و پاکان را دوست دارد». (بقره: ۲۲۲)

پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلّم فرمود: «بر شما باد به مسواک دندان‌ها». مراد حضرت آن بود که از تطهیر ظاهر، به تطهیر باطن روی بیاورند. حال هر که اندیشهٔ خویش را به دقت در این امثال و آداب به کار ببرد و استخراج در اصل و فرع کند، خداوند چشمه‌های حکمت را برایش باز و عنایات بی‌شماری از فضلش را نصیب او کند و خداوند پاداش نیکوکاران را ضایع نمی‌کند.