چشم زخم

1- امام صادق علیه‌السلام فرمود: هرگاه بخواهید با هیأتی آراسته و چشم‌گیر از خانه بیرون روید، دو سوره معوذتین یعنی فلق (قل اعوذ برب الفلق) و ناس (قل اعوذ برب الناس) بخوانید تا چشمی در شما اثر نکند.

2- پیامبر صلی‌الله علیه و آله امام حسن علیه‌السلام و امام حسین علیه‌السلام را در کودکی به دو سوره معوذتین تعویذ فرمودند و دعایی برای پیش‌گیری از چشم‌زخم خواندند: (اُعیذ کما بکلمات التامه و اسماء الله الحسنی کل‌ها عامة من شرّ السامه و الهامة و من شر کل عین لامة و من شر حاسد اذا حسد).

3- در اثر چشم‌زخم بد بود که دست محمد حنفیه، فرزند امیرالمؤمنین ‌علیه‌السلام از کار افتاد؛ زیرا روزی، زیادی زرهی را با دست پاره و به دور افکند. کسی در مجلس حاضر بود، او را چشم زد و تا آخر عمر دستش درد می‌کرد.

4- پیامبر صلی‌الله علیه و آله فرمودند: از چشم بد به خدا پناه برید. فرمودند: چشم بد مرد را به قبر می‌رساند و شتر را به دیگ می‌کشاند. فرمودند: چشم بد حق است، اگر چیزی از تقدیر پیشی می‌گرفت چشم بد بود. فرمودند: شیطان و حسد پدیدآورنده این حالت (چشم‌زخم) هستند. فرمودند: یک‌نیمه از قبرهایی که برای امت من حفر می‌شود، از چشم بد و پرخوری است.

5- حضرت یعقوب وقتی یازده نفر از بچه‌هایش خواستند وارد شهر مصر شوند، برای دفع چشم‌زخم فرمود: از یک دروازه وارد نشوید (لا تدخلوا من باب واحد) (سوره یوسف آیه 67).

6- قرآن مجید از چشم‌زخم کافران نسبت به رسول اکرم صلی‌الله علیه و آله خبر می‌دهد و می‌فرماید: (و ان یکاد الذین کفروا لیزلقونک بابصارهم لمّا سمعوا الذکر یقولون انّه لَمجنون) نزدیک است کافران هنگامی‌که آیات قرآن را می‌شنوند تو را با چشمان خود هلاک گردانند و می‌گویند او دیوانه است. (قلم:51)

در میان مخالفان پیامبر صلی‌الله علیه و آله افرادی بودند که چشم‌زخم می‌زدند و شور چشم بودند و می‌خواستند با این کار پیامبر صلی‌الله علیه و آله را دچار مشکلاتی بکنند که عنایت الهی، مانع از این تحقق شد. قرآن تلویحاً مسئله چشم‌زخم را تأیید کرده است. حکیم و فیلسوف نامدار ملاصدرای شیرازی دراین‌باره می‌گوید: قوه تأثیر نفس متعدی به بدن دیگر می‌شود. (هرچند صاحب‌نفس دارای مقام نبوت و مقامات فاضله نباشد) مانند: چشم زدن به اشخاص یا حیوانات و یا ابنیه توسط نفوس شریره، زیرا آن نفوس می‌توانند در بدن موجود زنده‌ای اثر بگذارند. به‌طوری‌که مزاج آن را دگرگون کنند که روح آن انسان یا حیوان را به‌وسیله نیروی توهّم، فاسد و تباه سازند و او را بکشند. معنی این کلام آن است که، شخص صاحب‌ نفس شریره شتری را می‌بیند، او را مستحسن می‌پندارد و از وی در شگفتی فرو می‌رود. ناگاه به علت دنائت نفس قوی خبیثش، سقوط و بر روی خاک افتادن شتر را در نفس خویش به قوه واهمه تصور می‌کند و در نتیجه بدن شتر از ناحیه قوه واهمه آن شخص منفعل و متأثر می‌گردد و فی الحال بر روی زمین می‌غلتد. این گونه تأثیرات نفسانی که از ناحیه نفوس شریره در جانب شرور و باعث ایجاد ضرر می‌شود، مسلماً تأثیرش از ناحیه نفوس فاضله عالیه در جانب خیرات بیشتر و ارجح است. حافظ می‌گوید:

ای دوست دست حافظ تعویذ چشم زخمت **** یا رب ببینم آن را در گردنت حمائل